Wykaz skrótów | str. 23

Słowo wstępne | str. 29

Zagadnienia wprowadzające - miejsce, rola, determinanty, określenie i cechy prawa administracyjnego materialnego | str. 31



Rozdział 1
Obywatelstwo polskie | str. 49
1.1. Pojęcie obywatelstwa | str. 49
1.2. Regulacja prawna obywatelstwa polskiego | str. 50
1.3. Zasady ogólne prawa o obywatelstwie polskim | str. 53
1.4. Nabycie obywatelstwa polskiego | str. 60
1.4.1. Nabycie obywatelstwa polskiego z mocy prawa | str. 60
1.4.1.1. Nabycie obywatelstwa polskiego przez urodzenie | str. 60
1.4.1.2. Nabycie obywatelstwa polskiego przez znalezienie | str. 62
1.4.1.3. Nabycie obywatelstwa polskiego przez przysposobienie | str. 62
1.4.1.4. Nabycie obywatelstwa polskiego przez repatriację | str. 63
1.4.1.5. Nabycie obywatelstwa polskiego przez uznanie za repatrianta | str. 65
1.4.2. Nabycie obywatelstwa polskiego w drodze aktu indywidualnego | str. 66
1.4.2.1. Nadanie obywatelstwa polskiego | str. 66
1.4.2.2. Uznanie za obywatela polskiego | str. 68
1.4.2.3. Przywrócenie obywatelstwa polskiego | str. 70
1.5. Utrata obywatelstwa polskiego | str. 71
1.6. Potwierdzenie posiadania lub utraty obywatelstwa polskiego | str. 72
1.7. Prowadzenie rejestrów | str. 73
Z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego | str. 73
Z orzecznictwa sądów administracyjnych | str. 74
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 75

Rozdział 2
Cudzoziemcy | str. 76
2.1. Pojęcie cudzoziemca i ogólna charakterystyka unormowań dotyczących jego statusu | str. 76
2.2. Wjazd cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej | str. 78
2.2.1. Wprowadzenie | str. 78
2.2.2. Dokumenty uprawniające do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej | str. 80
2.2.3. Wiza | str. 81
2.2.4. Inne warunki wjazdu | str. 85
2.2.5. Odmowa wjazdu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej | str. 87
2.2.6. Odpowiedzialność przewoźnika | str. 88
2.2.7. Przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego | str. 89
2.3. Formy pobytu cudzoziemców w Polsce | str. 91
2.3.1. Wprowadzenie | str. 91
2.3.2. Zezwolenie na pobyt czasowy | str. 91
2.3.2.1. Zasady ogólne | str. 91
2.3.2.2. Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę | str. 93
2.3.2.3. Zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji | str. 95
2.3.2.4. Zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy przez cudzoziemca delegowanego przez pracodawcę zagranicznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej | str. 96
2.3.2.5. Zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej | str. 96
2.3.2.6. Zezwolenie na pobyt czasowy w celu kształcenia się na studiach | str. 97
2.3.2.7. Zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia badań naukowych | str. 97
2.3.2.8. Zezwolenie na pobyt czasowy dla członków rodzin obywateli Rzeczypospolitej Polskiej oraz członków rodzin cudzoziemców | str. 98
2.3.2.9. Zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dla cudzoziemców będących ofiarami handlu ludźmi | str. 99
2.3.2.10. Zezwolenie na pobyt czasowy ze względu na okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu | str. 100
2.3.2.11. Zezwolenie na pobyt czasowy ze względu na inne okoliczności | str. 101
2.3.3. Zezwolenie na pobyt stały | str. 101
2.3.4. Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej | str. 104
2.3.5. Zgoda na pobyt ze względów humanitarnych | str. 105
2.3.6. Zgoda na pobyt tolerowany | str. 106
2.3.7. Prawo pobytu | str. 107
2.3.8. Prawo stałego pobytu | str. 109
2.4. Dokumenty wydawane cudzoziemcom | str. 110
2.4.1. Karta pobytu | str. 110
2.4.2. Polski dokument podróży dla cudzoziemca | str. 112
2.4.3. Polski dokument tożsamości cudzoziemca | str. 112
2.4.4. Tymczasowy polski dokument podróży dla cudzoziemca | str. 113
2.4.5. Dokument "zgoda na pobyt tolerowany" | str. 114
2.4.6. Zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu obywatela Unii Europejskiej, dokument potwierdzający prawo stałego pobytu obywatela Unii Europejskiej oraz karta pobytu i karta stałego pobytu członka rodziny obywatela Unii Europejskiej | str. 114
2.4.7. Karta Polaka | str. 116
2.5. Kontrola legalności pobytu cudzoziemców na terytorium Polski | str. 119
2.6. Zobowiązanie cudzoziemca do powrotu | str. 120
2.7. Wydalenie obywatela Unii Europejskiej i członka jego rodziny | str. 122
2.8. Zatrzymanie i umieszczenie cudzoziemca w strzeżonym ośrodku lub areszcie dla cudzoziemców | str. 124
2.9. Udzielanie ochrony cudzoziemcom | str. 126
2.9.1. Status uchodźcy | str. 126
2.9.1.1. Procedura nadania statusu uchodźcy | str. 126
2.9.1.2. Tymczasowe zaświadczenie tożsamości cudzoziemca | str. 130
2.9.1.3. Pomoc dla cudzoziemców ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy | str. 131
2.9.2. Ochrona uzupełniająca | str. 133
2.9.3. Przesiedlenie i relokacja | str. 134
2.9.4. Prawa i obowiązki cudzoziemca korzystającego z ochrony międzynarodowej w Polsce | str. 136
2.9.5. Azyl | str. 138
2.9.6. Ochrona czasowa cudzoziemców | str. 138
2.10. Wybrane szczególne prawa i obowiązki cudzoziemców | str. 140
2.10.1. Wprowadzenie | str. 140
2.10.2. Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców | str. 141
2.10.3. Zatrudnianie cudzoziemców | str. 142
2.10.4. Oświata i szkolnictwo wyższe | str. 144
Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości | str. 146
Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka | str. 147
Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 148
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego | str. 150
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 150

Rozdział 3
Imiona i nazwiska | str. 152
3.1. Zagadnienia wstępne | str. 152
3.2. Zmiana imion i nazwisk w ujęciu ewolucyjnym | str. 154
3.3. Zmiana imion i nazwisk na gruncie obowiązujących unormowań prawnych | str. 158
3.4. Pojęcie zmiany imienia lub nazwiska, tryb zmiany | str. 158
3.5. Przesłanki zmiany nazwiska lub imienia | str. 161
3.5.1. Przesłanki pozytywne | str. 161
3.5.2. Przesłanki negatywne | str. 167
Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka | str. 169
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego | str. 170
Z orzecznictwa sądów administracyjnych | str. 171
Z literatury | str. 173
Wybrana i wykorzystania literatura | str. 174

Rozdział 4
Akty stanu cywilnego | str. 175
4.1. Stan cywilny, akty stanu cywilnego | str. 175
4.2. Ogólna charakterystyka rejestracji stanu cywilnego | str. 177
4.3. Zasady rejestracji stanu cywilnego | str. 182
4.4. Rejestracja urodzenia | str. 185
4.5. Rejestracja aktu małżeństwa | str. 190
4.6. Rejestracja zgonu | str. 194
4.7. Uwagi końcowe | str. 196
Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości | str. 197
Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka | str. 197
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego | str. 197
Z orzecznictwa sądów administracyjnych | str. 198
Z literatury | str. 200
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 201

Rozdział 5
Ewidencja ludności | str. 204
Z orzecznictwa sądów administracyjnych | str. 214
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 216

Rozdział 6
Dowody osobiste | str. 217
Z orzecznictwa sądów administracyjnych | str. 224
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 225

Rozdział 7
Paszporty | str. 226
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego | str. 236
Z orzecznictwa sądów administracyjnych | str. 236
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 237

Rozdział 8
Ochrona wolności sumienia i wyznania | str. 238
8.1. Pojęcie oraz zakres wolności sumienia i wyznania | str. 238
8.1.1. Spór wokół rozumienia wolności sumienia i wyznania | str. 238
8.1.2. Podmiotowy zakres wolności sumienia i wyznania | str. 240
8.1.3. Przedmiotowy zakres wolności sumienia i wyznania | str. 242
8.1.4. Zakazy dyskryminacji ze względu na wyznanie lub przekonania | str. 245
8.1.5. Granice wolności sumienia i wyznania | str. 246
8.1.6. Gwarancje wolności sumienia i wyznania | str. 247
8.2. Pojęcie i prawne typy związków wyznaniowych | str. 249
8.2.1. Pojęcie związku wyznaniowego | str. 249
8.2.2. Prawne typy związków wyznaniowych | str. 250
8.2.3. Rejestracja związku wyznaniowego | str. 252
8.3. Działalność związków wyznaniowych | str. 253
8.3.1. Działalność związków wyznaniowych w sprawach własnych | str. 253
8.3.2. Działalność związków wyznaniowych w sferze publicznej | str. 255
8.3.3. Funkcje publiczne związków wyznaniowych w zakresie oświaty | str. 257
Z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego | str. 259
Z literatury | str. 259
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 260

Rozdział 9
Mniejszości narodowe i etniczne | str. 262
9.1. Wprowadzenie | str. 262
9.2. Podstawy prawne | str. 263
9.3. Pojęcie mniejszości narodowej i etnicznej | str. 265
9.4. Język mniejszości narodowych i etnicznych | str. 267
9.5. Język regionalny | str. 269
9.6. Organy do spraw mniejszości narodowych i etnicznych | str. 269
Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości | str. 271
Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka | str. 271
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego | str. 272
Z orzecznictwa sądów powszechnych | str. 272
Z literatury | str. 273
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 273



Rozdział 1
Ochrona zdrowia | str. 277
1.1. Zagadnienia ogólne | str. 277
1.2. Podstawy prawne ochrony zdrowia | str. 283
1.3. Organizacja i zadania administracji publicznej w ochronie zdrowia | str. 287
1.4. Działalność lecznicza. Podmioty wykonujące działalność leczniczą | str. 302
1.4.1. Działalność lecznicza | str. 302
1.4.2. Podmioty wykonujące działalność leczniczą | str. 305
1.5. Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej | str. 316
1.6. Pacjent i jego prawa | str. 330
1.7. Pobieranie, przechowywanie i przeszczepianie komórek, tkanek i narządów | str. 345
Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka | str. 356
Z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego | str. 356
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego | str. 357
Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 357
Z orzecznictwa sądów powszechnych | str. 358
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 358

Rozdział 2
Pomoc społeczna | str. 361
2.1. Geneza, pojęcie i cele pomocy społecznej | str. 361
2.2. Podstawy prawne pomocy społecznej | str. 363
2.3. Zadania i organizacja pomocy społecznej | str. 367
2.4. Zasady pomocy społecznej | str. 375
2.5. Prawo do świadczeń pomocy społecznej | str. 379
2.6. Rodzaje i charakterystyka świadczeń pomocy społecznej | str. 385
Z orzecznictwa sądów administracyjnych | str. 402
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 404

Rozdział 3
Wspieranie rodziny i system pieczy zastępczej | str. 406
3.1. Formy wspierania rodziny | str. 406
3.2. Piecza zastępcza a wychowanie w rodzinie | str. 408
3.3. Rodzinna piecza zastępcza | str. 409
3.4. Instytucjonalna piecza zastępcza | str. 418
Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka | str. 421
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego | str. 424
Z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego | str. 424
Z orzecznictwa sądów administracyjnych | str. 425
Z literatury | str. 427
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 428



Rozdział 1
Prawna regulacja uzależnienia od alkoholu, obrotu napojami alkoholowymi i problemów związanych z alkoholem | str. 431
1.1. Wprowadzenie | str. 431
1.2. Podstawy prawne i podstawowe pojęcia | str. 432
1.3. Zakres ustawowej regulacji alkoholowej | str. 435
1.4. Import napojów alkoholowych | str. 435
1.5. Obrót hurtowy napojami alkoholowymi | str. 436
1.6. Sprzedaż detaliczna napojów alkoholowych | str. 442
1.6.1. Zakaz reklamy napojów alkoholowych | str. 449
1.6.2. Zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych | str. 452
1.7. Problemy związane a alkoholem | str. 456
1.7.1. Nietrzeźwość publiczna | str. 456
1.7.2. Zakaz wykonywania niektórych czynności lub zawodów | str. 457
1.7.3. Leczenie odwykowe osób uzależnionych od alkoholu | str. 457
1.7.4. System świadczeń społecznych na rzecz osób uzależnionych i ich rodzin | str. 459
1.8. Programy profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych | str. 461
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego | str. 461
Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 462
Z literatury | str. 464
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 466

Rozdział 2
Przeciwdziałanie narkomanii | str. 470
2.1. Wprowadzenie | str. 470
2.2. Podstawy prawne i podstawowe pojęcia | str. 471
2.3. Podstawowe kierunki działań w ramach przeciwdziałania narkomanii | str. 473
2.4. Leczenie odwykowe | str. 473
2.5. Zakres reglamentacji środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych lub ich preparatów | str. 475
2.5.1. Zakaz reklamy i promocji substancji psychotropowych lub środków odurzających | str. 475
2.5.2. Reglamentacja wytwarzania, przetwarzania lub przerobu środków odurzających lub substancji psychotropowych | str. 476
2.5.3. Reglamentacja obrotu zagranicznego środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi oraz słomą makową | str. 476
2.5.4. Obrót hurtowy środkami odurzającymi lub substancjami psychotropowymi | str. 477
2.5.5. Obrót detaliczny środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi i prekursorami będącymi produktami leczniczymi | str. 477
2.5.6. Reglamentacja upraw maku i konopi, zbioru mleczka makowego i opium z maku oraz ziela konopi | str. 478
2.5.7. Kontrola i nadzór | str. 479
2.6. Administracyjnoprawne środki wobec przywozu, wytwarzania lub wprowadzania do obrotu środków zastępczych i nowych substancji psychoaktywnych | str. 480
2.7. Podmioty realizujące zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii i programy | str. 481
2.8. Sankcje administracyjne | str. 482
2.9. Zakończenie | str. 482
Z orzecznictwa sądów administracyjnych | str. 483
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 483

Rozdział 3
Przeciwdziałanie nikotynizmowi | str. 485
3.1. Wprowadzenie | str. 485
3.2. Podstawy prawne i podstawowe pojęcia | str. 485
3.3. Instrumenty ochrony zdrowia przed następstwami używania tytoniu | str. 487
3.3.1. Ochrona prawa niepalących do życia w środowisku wolnym od dymu tytoniowego | str. 487
3.3.2. Leczenie odwykowe | str. 488
3.3.3. Reglamentacja produkcji wyrobów tytoniowych | str. 488
3.3.4. Reglamentacja sprzedaży wyrobów tytoniowych | str. 489
3.3.5. Zakaz reklamy | str. 489
Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 490
Z rozstrzygnięć nadzorczych | str. 490
Z literatury | str. 491
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 492

Rozdział 4
Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie | str. 493
4.1. Zagadnienia ogólne | str. 493
4.2. Organizacja i charakter zadań organów administracji rządowej | str. 496
4.3. Charakter zadań jednostek samorządu terytorialnego | str. 497
4.4. Programy przeciwdziałania przemocy w rodzinie | str. 499
4.5. Zespół interdyscyplinarny | str. 501
4.6. Procedura "Niebieskie Karty" | str. 502
Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka | str. 504
Z orzecznictwa sądów administracyjnych | str. 504
Z literatury | str. 505
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 506



Rozdział 1
Prowadzenie działalności kulturalnej | str. 511
1.1. Pojęcie kultury, działalności kulturalnej i instytucji kultury | str. 511
1.2. Rodzaje instytucji kultury, obowiązki organizatorów | str. 514
1.3. Organizowanie imprez artystycznych i rozrywkowych | str. 515
Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 517
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 518

Rozdział 2
Muzea i biblioteki | str. 519
2.1. Pojęcie i zadania bibliotek. Ogólnokrajowa sieć biblioteczna | str. 519
2.2. Rodzaje i organizowanie bibliotek | str. 521
2.3. Tworzenie i likwidacja bibliotek | str. 524
2.4. Regulacje unijne dotyczące bibliotek | str. 525
2.5. Pojęcie i zadania muzeów. Muzealia | str. 526
2.6. Rodzaje muzeów | str. 529
2.7. Obowiązki organizatorów muzeów. Tworzenie i likwidacja muzeów. Powołanie i odwołanie dyrektora muzeum | str. 531
2.8. Opłaty za korzystanie z usług muzeów | str. 532
2.9. Ochrona prawna rzeczy ruchomych o wartości historycznej, artystycznej lub naukowej wypożyczonych z zagranicy na wystawę czasową organizowaną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (tzw. immunitet muzealny) | str. 533
Z orzecznictwa sądów powszechnych | str. 534
Z orzecznictwa sądów administracyjnych | str. 535
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 536

Rozdział 3
Ochrona zabytków i opieka nad zabytkami | str. 537
3.1. Pojęcie zabytku, ochrony zabytków i opieki nad zabytkami | str. 537
3.2. Formy i sposób ochrony zabytków | str. 539
3.3. Wywóz zabytków za granicę. Rodzaje pozwoleń | str. 544
3.4. Krajowy rejestr utraconych dóbr kultury | str. 547
Z orzecznictwa sądów administracyjnych | str. 548
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 549



Rozdział 1
Szkoły wyższe | str. 553
1.1. Wprowadzenie | str. 553
1.2. Pojęcie szkoły wyższej | str. 554
1.3. Tworzenie i likwidacja szkoły wyższej | str. 559
1.4. Współdziałanie szkół wyższych | str. 559
1.5. Organizacja szkoły wyższej | str. 561
1.6. Organizacja studiów, studiów doktoranckich, studiów podyplomowych i kursów dokształcających | str. 565
1.7. Status użytkownika szkoły wyższej | str. 567
1.8. Prawotwórstwo organów szkoły wyższej | str. 571
1.9. Organizacje studenckie, organizacje doktorantów | str. 573
1.10. Nadzór i kontrola nad działalnością szkoły wyższej | str. 575
Z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego | str. 578
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego | str. 578
Z orzecznictwa sądów administracyjnych | str. 578
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 581

Rozdział 2
Stopnie i tytuł naukowy | str. 583
2.1. Wprowadzenie | str. 583
2.2. Stopnie naukowe i stopnie w zakresie sztuki | str. 584
2.3. Tytuł naukowy i tytuł w zakresie sztuki | str. 589
Z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego | str. 591
Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 591
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 592

Rozdział 3
Nabywanie uprawnień zawodowych | str. 593
3.1. Określenie i rodzaje zawodów w prawie polskim i prawie Unii Europejskiej | str. 593
3.2. Rola samorządów zawodowych w dostępie do niektórych zawodów | str. 597
3.3. Uznawanie kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej | str. 601
Z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego | str. 605
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego | str. 606
Z orzecznictwa sądów administracyjnych | str. 606
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 607



Rozdział 1
Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne | str. 611
1.1. Zagadnienia ogólne | str. 611
1.2. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy i miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego | str. 614
1.3. Planowanie przestrzenne na obszarze metropolitalnym | str. 622
1.4. Planowanie przestrzenne w województwie i na szczeblu krajowym | str. 623
1.5. Lokalizacja inwestycji celu publicznego i ustalanie warunków zabudowy w odniesieniu do innych inwestycji | str. 626
1.6. Ochrona interesów osób trzecich w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym | str. 632
Z orzecznictwa sądów administracyjnych | str. 635
Z literatury | str. 636
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 637

Rozdział 2
Gospodarka nieruchomościami | str. 638
2.1. Cel i przedmiot gospodarki nieruchomościami | str. 638
2.2. Gospodarowanie nieruchomościami Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego | str. 639
2.3. Wykonywanie, ograniczanie lub pozbawianie praw do nieruchomości | str. 642
2.4. Wywłaszczanie nieruchomości | str. 643
2.5. Zwrot wywłaszczonej nieruchomości | str. 649
2.6. Inne ograniczenia prawa własności nieruchomości | str. 650
2.7. Podziały nieruchomości | str. 651
2.8. Scalanie i podział nieruchomości | str. 653
2.9. Opłata adiacencka | str. 655
2.10. Prawo pierwokupu nieruchomości | str. 656
Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka | str. 657
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego | str. 658
Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 658
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 659

Rozdział 3
Wolność budowlana i jej ograniczenia | str. 660
3.1. Wolność budowlana i prawo budowlane | str. 660
3.2. Uczestnicy procesu budowlanego | str. 664
3.3. Reglamentacja procesu budowlanego | str. 668
3.4. Samowola budowlana | str. 675
3.5. Budowa, oddawanie do użytku i utrzymanie obiektów budowlanych | str. 680
3.6. Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego | str. 686
Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka | str. 689
Z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego | str. 690
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego | str. 690
Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 691
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 692



Rozdział 1
Zagadnienia ogólne prawa ochrony środowiska | str. 697
1.1. Pojęcie systemu prawa ochrony środowiska | str. 697
1.2. Struktura systemu prawa ochrony środowiska | str. 697
1.3. Kształtowanie się systemu prawa ochrony środowiska | str. 698
1.4. Rola i zadania ustawy - Prawo ochrony środowiska w systemie prawa ochrony środowiska | str. 698
1.5. Przedmiot prawa ochrony środowiska | str. 699
1.6. Polityka ochrony środowiska | str. 699
1.7. Bezpieczeństwo ekologiczne | str. 700
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 702

Rozdział 2
Zasady ogólne prawa ochrony środowiska | str. 703
2.1. Pojęcie zasad ogólnych prawa ochrony środowiska | str. 703
2.2. Źródła katalogu zasad ogólnych prawa ochrony środowiska | str. 703
2.3. Zasada zrównoważonego rozwoju | str. 704
2.4. Zasada kompleksowości ochrony środowiska | str. 704
2.5. Zasada prewencji | str. 705
2.6. Zasada przezorności | str. 706
2.7. Zasada materialnej odpowiedzialności sprawcy zanieczyszczającego środowisko (zasada "zanieczyszczający płaci") | str. 707
2.8. Zasada integracji wymagań ochrony środowiska | str. 707
2.9. Zasada dostępu do informacji o środowisku i jego ochronie | str. 708
2.10. Zasada partycypacji publicznej | str. 709
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 709

Rozdział 3
Zadania administracji publicznej w dziedzinie ochrony środowiska | str. 710
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 712

Rozdział 4
Dostęp do informacji i udział społeczeństwa w postępowaniach z zakresu ochrony środowiska | str. 713
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 716

Rozdział 5
Procedury ocen oddziaływania na środowisko | str. 717
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 721

Rozdział 6
Ochrona jakości zasobów środowiska | str. 722
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 724

Rozdział 7
Ochrona przed zanieczyszczeniami | str. 725
7.1. Zakres regulacji - ustawa - Prawo ochrony środowiska i przepisy szczegółowe | str. 725
7.2. Pozwolenie emisyjne | str. 727
7.3. Poważne awarie | str. 730
7.4. Przepisy szczególne w zakresie ochrony powietrza | str. 731
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 734

Rozdział 8
Gospodarowanie odpadami | str. 736
8.1. Założenia ogólne regulacji | str. 736
8.2. Postępowanie z odpadami komunalnymi | str. 741
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 742

Rozdział 9
Gospodarowanie wodami śródlądowymi | str. 743
9.1. Podstawy prawne gospodarowania wodami | str. 743
9.2. Własność i prawne formy korzystania z wód | str. 744
9.3. Reglamentacja korzystania z wód | str. 747
9.4. Zarządzanie zasobami wodnymi | str. 751
9.5. Ochrona wód przed zanieczyszczeniem | str. 752
9.6. Zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków komunalnych | str. 755
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 757

Rozdział 10
Wybrane zagadnienia ochrony biosfery | str. 758
10.1. Ochrona różnorodności biologicznej | str. 758
10.1.1. Biosfera i jej ochrona | str. 758
10.1.2. Różnorodność biologiczna i jej ochrona w prawie międzynarodowym i prawie Unii Europejskiej | str. 758
10.1.3. Ochrona różnorodności biologicznej w prawie polskim | str. 761
10.1.3.1. Idealna ochrona przyrody | str. 762
10.1.3.2. Użytkowa ochrona przyrody | str. 767
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 768
10.2. Ochrona terenów zieleni i zadrzewień | str. 768
10.3. Humanitarna ochrona zwierząt | str. 770
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 772

Rozdział 11
Instrumenty finansowoprawne w systemie przepisów ochrony środowiska | str. 773
11.1. Opłaty za korzystanie ze środowiska | str. 774
11.2. Administracyjne sankcje finansowe za naruszanie zasad korzystania z zasobów środowiska | str. 777
11.3. Opłata produktowa | str. 780
11.4. Fundusze celowe w ochronie środowiska | str. 781
11.5. Różnicowanie stawek podatków i innych danin publicznych służące osiąganiu celów ochrony środowiska | str. 782
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 782

Rozdział 12
Odpowiedzialność prawna w ochronie środowiska | str. 784
12.1. Odpowiedzialność cywilna | str. 784
12.2. Odpowiedzialność karna | str. 786
12.3. Odpowiedzialność administracyjna | str. 788
12.4. Odpowiedzialność z tytułu zapobiegania i naprawiania szkód w środowisku | str. 790
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 791



Rozdział 1
Pojęcie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Policja administracyjna | str. 795
1.1. Pojęcie bezpieczeństwa i porządku publicznego | str. 795
1.2. Policja administracyjna w ujęciu funkcjonalnym i podmiotowym | str. 799
Z literatury | str. 808
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 808

Rozdział 2
Bezpieczeństwo zgromadzeń publicznych i imprez masowych | str. 811
2.1. Bezpieczeństwo zgromadzeń publicznych | str. 811
Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka | str. 816
Z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego | str. 817
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego | str. 817
Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 817
Z literatury | str. 818
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 818
2.2. Bezpieczeństwo imprez masowych | str. 819
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego | str. 825
Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 826
Z literatury | str. 826
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 827

Rozdział 3
Ochrona osób i mienia. Reglamentacja dostępu do broni i amunicji | str. 828
3.1. Ochrona osób i mienia | str. 828
3.1.1. Uwagi ogólne | str. 828
3.1.2. Ochrona obowiązkowa obszarów, obiektów, urządzeń | str. 829
3.1.3. Prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia | str. 830
3.1.4. Wymagania kwalifikacyjne pracowników ochrony i ich uprawnienia | str. 832
3.1.5. Nadzór nad specjalistycznymi, uzbrojonymi formacjami ochronnymi | str. 833
3.1.6. Uwagi końcowe | str. 834
Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 835
Z literatury | str. 836
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 836
3.2. Reglamentacja dostępu do broni i amunicji | str. 837
3.2.1. Uwagi ogólne | str. 837
3.2.2. Wydawanie pozwoleń na broń | str. 839
3.2.3. Cofnięcie pozwolenia na broń oraz zakaz noszenia broni | str. 841
3.2.4. Przewóz przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przywóz z zagranicy i wywóz za granicę broni i amunicji, zasady posiadania broni przez cudzoziemców | str. 842
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego | str. 843
Z orzecznictwa sądów administracyjnych | str. 843
Z literatury | str. 843
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 844

Rozdział 4
Ochrona przeciwpożarowa | str. 846
4.1. Zagadnienia wprowadzające | str. 846
4.2. Działania prewencyjne i kontrolne w ochronie przeciwpożarowej | str. 847
4.3. Krajowy system ratowniczo-gaśniczy | str. 849
4.4. System powiadamiania ratunkowego | str. 850
4.5. Jednostki ochrony przeciwpożarowej | str. 851
4.6. Działania ratownicze | str. 853
Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 853
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 854

Rozdział 5
Ratownictwo medyczne | str. 855
5.1. Zagadnienia wprowadzające | str. 855
5.2. Organizacja systemu ratownictwa medycznego | str. 856
5.3. Obowiązek współpracy innych jednostek ratowniczych z ratownictwem medycznym | str. 860
5.4. Akcja ratownicza | str. 860
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego | str. 861
Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 862
Z literatury | str. 862
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 863

Rozdział 6
Zarządzanie kryzysowe. Ochrona przed powodzią, suszą i poważnymi awariami | str. 864
6.1. Zarządzanie kryzysowe | str. 864
6.2. Ochrona przed powodzią i ochrona przed suszą | str. 868
6.3. Przeciwdziałanie poważnej awarii przemysłowej | str. 871
Z literatury | str. 873
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 873

Rozdział 7
Stan klęski żywiołowej i stan wyjątkowy | str. 874
7.1. Uwagi ogólne | str. 874
7.2. Stan klęski żywiołowej | str. 875
7.3. Stan wyjątkowy | str. 878
Z literatury | str. 881
Wybrana i wykorzystana literatura | str. 881