Wykaz skrótów | str. 13



Rozdział pierwszy
Geneza i rozwój postępowania administracyjnego i sądownictwa administracyjnego | str. 19
1. Europa | str. 19
2. Polska | str. 23
A. Okres międzywojenny | str. 23
B. Okres po II wojnie światowej | str. 26

Rozdział drugi
Pojęcie postępowania administracyjnego | str. 35
1. Postępowanie administracyjne w wąskim znaczeniu | str. 35
A. Pojęcie | str. 35
B. Rodzaje | str. 37
2. Postępowanie administracyjne w szerokim znaczeniu | str. 40
3. Normy proceduralne w systemie prawa administracyjnego | str. 43
4. Zakres regulacji objętej kodeksem postępowania administracyjnego | str. 45

Rozdział trzeci
Zasady ogólne postępowania administracyjnego | str. 47
1. Charakter prawny, zakres obowiązywania i funkcje | str. 47
2. Katalog zasad | str. 50



Rozdział pierwszy
Organy prowadzące postępowanie | str. 65
1. Charakterystyka | str. 65
A. Organy administracji rządowej | str. 65
a. Naczelne organy administracji rządowej | str. 66
b. Inne centralne organy administracji rządowej | str. 66
c. Terenowe organy rządowej administracji zespolonej | str. 69
d. Terenowe organy rządowej administracji niezespolonej | str. 70
B. Organy samorządu terytorialnego | str. 71
C. Organy administracji w znaczeniu funkcjonalnym | str. 71
2. Właściwość organów | str. 74
A. Pojęcie właściwości | str. 74
B. Spory o właściwość | str. 78
C. Wyłączenie organu, wyłączenie pracownika organu i członka organu kolegialnego | str. 80

Rozdział drugi
Uczestnicy postępowania administracyjnego | str. 83
1. Strona | str. 83
A. Pojęcie strony | str. 83
B. Zdolność procesowa | str. 87
C. Pełnomocnictwo strony | str. 90
2. Uczestnicy (podmioty) na prawach strony | str. 92
A. Pojęcie | str. 92
B. Udział organizacji społecznej w postępowaniu | str. 93
C. Udział prokuratora w postępowaniu | str. 95
D. Udział Rzecznika Praw Obywatelskich w postępowaniu | str. 99
E. Udział Rzecznika Praw Dziecka w postępowaniu | str. 101
3. Osoby zainteresowane | str. 102
4. Inni uczestnicy | str. 102

Rozdział trzeci
Zasady wnoszenia podań, doręczeń i wezwań | str. 103
1. Wnoszenie podań | str. 103
2. Doręczenia | str. 107
3. Wezwania | str. 111

Rozdział czwarty
Terminy | str. 113
1. Rodzaje terminów | str. 113
2. Obliczanie terminów | str. 115
3. Terminy załatwiania spraw | str. 117

Rozdział piąty
Postępowanie przed organami I instancji | str. 122
1. Wszczęcie postępowania | str. 122
A. Tryb wszczęcia | str. 122
B. Współuczestnictwo stron | str. 126
2. Postępowanie wyjaśniające | str. 128
A. Postępowanie wyjaśniające a postępowanie dowodowe | str. 128
B. Inicjatywa dowodowa | str. 129
a. Ciężar dowodu i obowiązek dowodzenia | str. 129
b. Żądanie dowodowe strony | str. 134
C. Dowody | str. 135
a. Pojęcie | str. 135
b. Dokumenty | str. 136
c. Świadkowie | str. 137
d. Opinie biegłych | str. 139
e. Oględziny | str. 140
f. Przesłuchanie stron | str. 140
D. Formy postępowania dowodowego | str. 141
a. Rozprawa | str. 141
b. Postępowanie gabinetowe | str. 143
E. Domniemania i fikcje prawne | str. 143
F. Uprawdopodobnienie i prawdopodobieństwo | str. 145
3. Zawieszenie postępowania | str. 147
4. Umorzenie postępowania | str. 149
5. Ugoda | str. 151
6. Decyzja administracyjna | str. 153
A. Istota decyzji | str. 153
B. Elementy decyzji | str. 155
C. Podstawa prawna decyzji | str. 156
D. Uzasadnienie decyzji | str. 160
E. Uzupełnienie, sprostowanie i wyjaśnienie treści decyzji | str. 162
F. Wykonanie decyzji organu I instancji | str. 163
G. Decyzja administracyjna jako prawna forma działania administracji | str. 165
a. Pojęcie aktu administracyjnego | str. 165
b. Rodzaje aktów administracyjnych | str. 166
c. Moc obowiązująca aktu administracyjnego | str. 170
7. Postanowienia | str. 172
8. Udostępnianie akt sprawy | str. 174

Rozdział szósty
Postępowanie odwoławcze i zażaleniowe | str. 178
1. Istota i rodzaje środków prawnych | str. 178
2. Odwołanie | str. 181
A. Istota postępowania odwoławczego | str. 181
B. Forma, treść i tryb wniesienia odwołania | str. 184
C. Postępowanie przed organem odwoławczym | str. 187
D. Zasady orzekania w II instancji | str. 188
E. Rozstrzygnięcia organu odwoławczego | str. 191
3. Zażalenie | str. 193
4. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy | str. 195

Rozdział siódmy
Postępowania nadzwyczajne | str. 197
1. Uwagi ogólne | str. 197
2. Wznowienie postępowania | str. 199
A. Przesłanki wznowienia postępowania | str. 199
B. Właściwość organów | str. 200
C. Termin | str. 201
D. Suspensywność | str. 201
E. Przebieg postępowania wznowieniowego | str. 202
F. Rozstrzygnięcia w postępowaniu wznowieniowym | str. 203
3. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji | str. 204
A. Przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji | str. 204
B. Właściwość organów | str. 205
C. Suspensywność | str. 205
D. Rozstrzygnięcia w postępowaniu w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji | str. 205
4. Postępowania nadzwyczajne w odniesieniu do postanowień | str. 207
5. Wzruszenie decyzji ostatecznej ze względów celowościowych | str. 207
A. Uwagi ogólne | str. 207
B. Wzruszenie decyzji w trybie art. 154 i 155 k.p.a. | str. 208
C. Tak zwane wywłaszczenie prawa (art. 161 k.p.a.) | str. 209
D. Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji (art. 162 § 1 k.p.a.) | str. 210
E. Uchylenie decyzji wydanej z zastrzeżeniem dopełnienia określonej czynności (art. 162 § 2 k.p.a.) | str. 212
6. Zbieg postępowań nadzwyczajnych | str. 213

Rozdział ósmy
Opłaty i koszty postępowania | str. 219
1. Uwagi ogólne | str. 219
2. Opłaty administracyjne | str. 220
3. Koszty postępowania | str. 221

Rozdział dziewiąty
Odszkodowanie za szkodę spowodowaną wydaniem lub wzruszeniem decyzji | str. 223



Rozdział pierwszy
Istota zaświadczenia | str. 229

Rozdział drugi
Przebieg postępowania | str. 234



Rozdział pierwszy
Zagadnienia ogólne | str. 241

Rozdział drugi
Składanie, przyjmowanie i załatwianie skarg i wniosków | str. 244

Rozdział trzeci
Zbieg postępowania skargowego i postępowania jurysdykcyjnego | str. 247



Rozdział pierwszy
Zagadnienia ogólne | str. 251
1. Istota i zakres stosowania egzekucji administracyjnej | str. 251
2. Zasady ogólne postępowania egzekucyjnego | str. 253
3. Podmioty postępowania egzekucyjnego | str. 257
A. Organ egzekucyjny | str. 257
B. Wierzyciel | str. 260
C. Zobowiązany | str. 262
D. Prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, organizacja społeczna | str. 263
E. Inni uczestnicy | str. 264

Rozdział drugi
Przebieg postępowania egzekucyjnego | str. 269
1. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego | str. 269
2. Przerwanie toku postępowania | str. 272
A. Zawieszenie postępowania | str. 272
B. Wstrzymanie postępowania egzekucyjnego oraz czynności egzekucyjnych | str. 273
C. Umorzenie postępowania | str. 274
3. Postępowanie uproszczone | str. 275
4. Zbieg egzekucji | str. 277

Rozdział trzeci
Środki egzekucyjne | str. 280
1. Egzekucja należności pieniężnych | str. 280
A. Egzekucja z pieniędzy | str. 280
B. Egzekucja z wierzytelności pieniężnych | str. 281
a. Egzekucja z wynagrodzenia za pracę | str. 281
b. Egzekucja ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz z ubezpieczenia społecznego | str. 282
c. Egzekucja z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych | str. 282
d. Egzekucja z innych wierzytelności pieniężnych | str. 284
C. Egzekucja z innych praw majątkowych | str. 285
a. Egzekucja z praw z instrumentów finansowych zapisanych na rachunkach oraz z wierzytelności z rachunków pieniężnych | str. 285
b. Egzekucja z tzw. zmaterializowanych papierów wartościowych | str. 286
c. Egzekucja z weksla | str. 287
d. Egzekucja z praw własności intelektualnej | str. 288
e. Egzekucja z udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością | str. 289
f. Egzekucja z pozostałych praw majątkowych | str. 290
D. Egzekucja z ruchomości | str. 290
E. Egzekucja z nieruchomości | str. 293
a. Uwagi ogólne | str. 293
b. Zajęcie i oszacowanie | str. 294
c. Sprzedaż | str. 296
2. Egzekucja obowiązków o charakterze niepieniężnym | str. 299
A. Grzywna w celu przymuszenia | str. 299
B. Wykonanie zastępcze | str. 300
C. Odebranie rzeczy ruchomej | str. 301
D. Odebranie nieruchomości | str. 302
E. Przymus bezpośredni | str. 302

Rozdział czwarty
Postępowanie zabezpieczające | str. 304

Rozdział piąty
Środki prawne | str. 309
1. Środki administracyjne | str. 309
A. Zarzut | str. 309
B. Wniosek o wyłączenie spod egzekucji | str. 310
C. Skarga | str. 312
D. Zażalenie | str. 313
E. Szczególne środki prawne | str. 314
F. Środki prawne przewidziane w kodeksie postępowania administracyjnego | str. 315
2. Środki sądowe | str. 316
A. Powództwo ekscydencyjne | str. 316
B. Powództwo opozycyjne | str. 317
C. Powództwo odszkodowawcze | str. 317
D. Skarga do sądu administracyjnego | str. 318

Rozdział szósty
Udzielanie pomocy obcemu państwu oraz korzystanie z pomocy obcego państwa przy dochodzeniu należności pieniężnych | str. 319
1. Zakres i ogólne zasady udzielania wzajemnej pomocy | str. 319
2. Występowanie o udzielenie pomocy do obcego państwa | str. 323
A. Uwagi ogólne | str. 323
B. Wniosek o udzielenie informacji | str. 324
C. Wniosek o powiadomienie zainteresowanego podmiotu | str. 325
D. Wniosek o odzyskanie należności pieniężnych | str. 325
E. Wniosek o zabezpieczenie należności pieniężnych | str. 327
3. Udzielanie pomocy obcemu państwu | str. 327
A. Uwagi ogólne | str. 327
B. Udzielanie informacji | str. 329
C. Powiadomienie zainteresowanego podmiotu | str. 330
D. Odzyskiwanie należności pieniężnych | str. 331
E. Zabezpieczenie należności pieniężnych | str. 332



Rozdział pierwszy
Ustrój sądownictwa administracyjnego w Polsce | str. 337
1. Sądy administracyjne w systemie organów państwa | str. 337
A. Sądy administracyjne a Prezydent RP | str. 337
B. Sądy administracyjne a Krajowa Rada Sądownictwa | str. 338
C. Sądy administracyjne a naczelne organy administracji państwowej | str. 340
2. Struktura sądów administracyjnych | str. 341
A. Struktura wojewódzkich sądów administracyjnych | str. 341
B. Struktura Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 341
3. Organy sądów administracyjnych | str. 342
A. Organy Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 342
B. Organy wojewódzkich sądów administracyjnych | str. 343
4. Sędziowie, asesorzy, referendarze i asystenci sędziów | str. 344
A. Sędziowie | str. 344
B. Asesorzy | str. 346
C. Referendarze | str. 347
D. Asystenci sędziów | str. 348

Rozdział drugi
Zakres kontroli sprawowanej przez sądy administracyjne | str. 349
1. Uwagi ogólne | str. 349
2. Formy działania i opieszałości administracji kontrolowane przez sądy administracyjne | str. 349

Rozdział trzeci
Zasady ogólne postępowania sądowoadministracyjnego | str. 357
1. Zasada dostępu do sądu | str. 357
2. Zasada dwuinstancyjności | str. 358
3. Zasada legalności | str. 358
4. Zasada pisemności | str. 359
5. Zasada równości stron | str. 360
6. Zasada udzielania pomocy stronom | str. 361
7. Zasada jawności | str. 361
8. Zasada ekonomii procesowej | str. 362
9. Zasada oficjalności i dyspozycyjności | str. 363

Rozdział czwarty
Podmioty i uczestnicy postępowania | str. 365
1. Sąd | str. 365
A. Właściwość sądu | str. 365
B. Wyłączenie sędziego | str. 367
2. Strony | str. 368
A. Pojęcie strony | str. 368
B. Współuczestnictwo stron | str. 369
3. Uczestnicy postępowania | str. 370

Rozdział piąty
Doręczanie pism procesowych i terminy w postępowaniu sądowoadministracyjnym | str. 372
1. Doręczenia | str. 372
A. Ogólne zasady doręczania pism | str. 372
B. Doręczanie pism osobom fizycznym | str. 373
C. Doręczanie pism osobom prawnym i innym jednostkom organizacyjnym | str. 375
D. Fikcja prawna doręczenia | str. 375
2. Terminy w postępowaniu sądowoadministracyjnym | str. 376
A. Rodzaje terminów | str. 376
B. Warunki przywrócenia terminu | str. 377

Rozdział szósty
Przebieg postępowania | str. 379
1. Tryb i skutki wniesienia skargi | str. 379
2. Czynności wstępne | str. 380
A. Czynności podstawowe | str. 380
B. Badanie dopuszczalności zaskarżenia | str. 381
3. Postępowanie rozpoznawcze | str. 386
A. Postępowanie rozpoznawcze w trybie zwykłym | str. 386
B. Postępowanie mediacyjne | str. 386
C. Postępowanie uproszczone | str. 387
4. Przeszkody w prowadzeniu postępowania sądowoadministracyjnego | str. 388
A. Odroczenie posiedzenia | str. 388
B. Zawieszenie postępowania | str. 389
a. Zawieszenie z mocy prawa | str. 389
b. Zawieszenie w drodze postanowienia sądu | str. 389
C. Umorzenie postępowania | str. 391
5. Orzekanie | str. 392
A. Ogólna charakterystyka wyroku | str. 392
B. Zasady orzekania | str. 393
C. Uwzględnienie skargi | str. 394
D. Oddalenie skargi | str. 398
E. Skutki prawne wyroku | str. 398

Rozdział siódmy
Środki zaskarżenia orzeczeń sądów administracyjnych | str. 402
1. Środki zwyczajne | str. 402
A. Skarga kasacyjna | str. 402
B. Zażalenie i sprzeciw | str. 407
2. Środki nadzwyczajne | str. 409
A. Wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego | str. 409
B. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia sądu administracyjnego | str. 413
C. Unieważnienie orzeczenia sądu administracyjnego | str. 415

Rozdział ósmy
Koszty postępowania | str. 416
1. Rodzaje kosztów postępowania | str. 416
A. Koszty sądowe | str. 416
a. Wpis | str. 416
b. Opłata kancelaryjna | str. 417
c. Wydatki związane z dokonaniem czynności procesowych wnioskowanych przez strony | str. 418
d. Przedawnienie, umorzenie i odroczenie zapłaty należności z tytułu kosztów sądowych | str. 419
B. Koszty udziału strony | str. 419
2. Zwolnienie od kosztów postępowania | str. 420
A. Zwolnienie z mocy prawa | str. 420
B. Prawo pomocy | str. 421
3. Zwrot kosztów postępowania między stronami | str. 423

Rozdział dziewiąty
Rozstrzyganie sporów o właściwość | str. 425

Bibliografia | str. 427