ARTYKUŁY I ROZPRAWY

Ewa Skrzydło-Tefelska

Oświadczenia żywieniowe i zdrowotne w prawie Unii Europejskiej a znaki towarowe

str. 4

Jarosław Dudzik

Oznakowanie i reklama żywności w prawie Unii Europejskiej - wybrane zagadnienia związane z wejściem w życie rozporządzenia nr 1169/2011

str. 10

Yves Petit

Oznaczenia jakościowe Unii Europejskiej w sektorze wina

str. 16

Edyta Całka

Ochrona naturalnych wód mineralnych w świetle przepisów dyrektywy 2009/54/WE

str. 23

PRZEGLĄDY ORZECZNICTWA

Kinga Wernicka

Poinformowany użytkownik i stopień swobody twórcy w ocenie całościowego wrażenia wzorów opakowań produktów żywnościowych w świetle praktyki Urzędu Harmonizacji Rynku Wewnętrznego i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

str. 29

GLOSY

Michał Mazurek

Mylący charakter oznaczenia jako przeszkoda rejestracji znaku towarowego
- glosa do decyzji V Izby Odwoławczej Urzędu Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) z 13.06.2012 r. w sprawie R 426/2012-5

str. 27

Anna Magdalena Kosińska

Definicja pojęcia zagrożenia dla porządku publicznego, jakie może stanowić obywatel państwa trzeciego i okoliczności wyznaczania terminu dobrowolnego powrotu cudzoziemca
- glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 11.06.2015 r. w sprawie C-554/13 Z.Zh. przeciwko Staatssecretaris voor Veiligheid en Justitie oraz Staatssecretaris voor Veiligheid en Justitie przeciwko I.O.

str. 31

KAMIENIE MILOWE ORZECZNICTWA

Sławomir Dudzik

Rekompensaty z tytułu świadczenia usług w ogólnym interesie gospodarczym w prawie pomocy państwa Unii Europejskiej
- wprowadzenie i wyrok TS z 24.07.2003 r. w sprawie C-280/00 Altmark Trans GmbH i inni przeciwko Nahverkehrsgesellschaft Altmark GmbH

str. 37

UNIJNE ORZECZNICTWO SĄDÓW POLSKICH

Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego
(Jakub Królikowski)
str. 53

Orzecznictwo Sądu Najwyższego
(Monika Domańska)
str. 56

Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego
(Agata Hauser, Robert Talaga)
str. 59

Warunki prenumeraty na 2016 r.
str. 64

---

Ewa Skrzydło-Tefelska
Oświadczenia żywieniowe i zdrowotne w prawie Unii Europejskiej a znaki towarowe
Żywność jest produktem, który decyduje o zdrowiu społeczeństw, a współcześnie prowadzone badania dowodzą, że sposób odżywiania może przedłużyć życie ludzkie i poprawić jego jakość. Jednak ustawodawstwo wprowadzające zasady gwarantujące bezpieczeństwo konsumentów na rynku produktów żywnościowych jest stosunkowo nowe. Pierwsze akty prawa żywnościowego zmierzały do zapewnienia przestrzegania tradycyjnych przepisów gwarantujących niezmienny skład produktów zwyczajowo spożywanych w danym państwie. Dopiero występujące na dużą skalę w XIX w. fałszowanie produktów spożywczych poprzez dodawanie do nich podnoszących ich atrakcyjność, lecz szkodliwych dla człowieka składników takich, jak miedź, ołów, a nawet arszenik zwróciło uwagę ustawodawców na ten poważny problem. Szczególną rolę w porządkowaniu rynku żywności w państwach członkowskich pod względem jej bezpieczeństwa dla ludzi i zwierząt odegrała Unia Europejska czyniąc ze zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich w tym obszarze jeden ze swoich naczelnych celów. Wprawdzie Traktat Rzymski z 1957 r., na podstawie którego powstała Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG), nie zaliczał ochrony konsumentów ani ochrony zdrowia publicznego do swoich głównych celów, ale stosowne zmiany w prawie pierwotnym zostały dokonane w art. 3 TEWG przez Jednolity Akt Europejski i Traktat z Maastricht.

Początek strony

---

Jarosław Dudzik
Oznakowanie i reklama żywności w prawie Unii Europejskiej - wybrane zagadnienia związane z wejściem w życie rozporządzenia nr 1169/2011
W ramach szeroko rozumianego prawa żywnościowego istotne miejsce zajmują regulacje dotyczące oznakowania i reklamy żywności. Tak jak ma to miejsce w przypadku innych towarów oraz usług, tak i w tym obszarze mają zastosowanie zarówno ogólne regulacje prawne, jak i - przykładowo - przepisy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz przepisy o zwalczaniu nieuczciwych praktykach rynkowych, a także przepisy szczegółowe dotyczące wyłącznie oznakowania i reklamy środków spożywczych. W praktyce stosowania tych przepisów wyłaniają się nadal kwestie praktyczne i teoretyczne wymagające szczegółowej analizy oraz interpretacji obowiązujących regulacji. Można wskazać na kilka zasadniczych powodów takiego stanu rzeczy. Przede wszystkim nie budzi wątpliwości, że na rynku żywności toczy się wyjątkowo zażarta walka przedsiębiorców oferujących tego rodzaju towary. Wymusza to na przedsiębiorcach konieczność podejmowania intensywnych działań marketingowych w celu przyciągnięcia konsumentów do własnej oferty. Jest to z kolei przyczyną tego, że przedsiębiorcy sięgają po metody reklamy oraz treści informacyjne, które balansują na granicy legalności. Chodzi tu, przykładowo, o reklamy polegające na przypisywaniu żywności szeroko rozumianych właściwości leczniczych, reklamy stwierdzający lub sugerujące w nieuprawniony sposób "ekologiczny" charakter produktu, lub reklamy fałszujące rzeczywisty charakter reklamowych produktów. Złożoność problematyki regulacji prawnej oznakowania i reklamy żywności wynika także z faktu, że w tym obszarze regulacji nakładają się na siebie, ze szczególną intensywnością, normy prawa krajowego oraz normy prawa unijnego. Oznakowanie i reklama żywności stanowią bowiem od wielu lat przedmiot zainteresowania prawodawcy unijnego. Wystarczy wskazać, że "pomnikowe" już obecnie rozstrzygnięcia Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu (dalej jako TS) dotyczące swobody przepływu towarów w kontekście traktowego zakazu stosowania środków o skutku podobnym do ograniczeń ilościowych, zostały wydane na tle stanów faktycznych dotyczących również, chociażby pośrednio, oznakowania i reklamy żywności. Dążenie do zniesienia ograniczeń w swobodnym handlu żywnością wynikających z krajowych regulacji oznaczania i reklamy żywności było zatem jednym z podstawowych obszarów aktywności prawodawcy unijnego w obszarze rynku wewnętrznego.

Początek strony

---

Yves Petit
Oznaczenia jakościowe Unii Europejskiej w sektorze wina
Tradycja winiarska odgrywa fundamentalne znaczenie w kulturze wielu państw członkowskich UE, a w szczególności we Francji. To w krajach śródziemnomorskich zaczęły się rozwijać winnice, a w Egipcie natrafi ono na najstarsze ślady aktywności w zakresie uprawy winorośli. Aktualnie winnice zajmują powierzchnię wynoszącą ok. 8 mln hektarów. Unia Europejska jest wiodącym producentem wina na świecie, a głównymi państwami członkowskimi wytwarzającymi tego rodzaju produkty są Włochy, Francja i Hiszpania. W obrębie UE całkowita produkcja wina wynosi 175 mln hektolitrów rocznie w odniesieniu do 45% całkowitej powierzchni winnic na świecie. Inne dane pozwalające ocenić znaczenie tego sektora rolnictwa: w Unii produkcja wina stanowi 65% światowej produkcji i 57% jego konsumpcji. Całkowity eksport do państw trzecich wzrósł z 17,9 mln hektolitrów w 2007 r. do 22,8 mln w 2011 r. (wzrost +27%). Ich łączna wartość wzrosła zatem z 5,9 mld euro w 2007 r. do 8,1 mld euro w 2011 r. (+36%).

Początek strony

---

Edyta Całka
Ochrona naturalnych wód mineralnych w świetle przepisów dyrektywy 2009/54/WE
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/54/WE ma podstawowe znaczenie w zakresie ochrony naturalnych wód mineralnych, wód źródlanych i wód stołowych. W państwach członkowskich UE wody te, a w szczególności naturalne wody mineralne, cieszą się dużym uznaniem wśród konsumentów. Wody objęte zakresem przedmiotowym dyrektywy należą do wód podziemnych, butelkowanych w miejscu pochodzenia. Dyrektywa wyznacza zakres ich ochrony. W szczególności harmonizuje ona przepisy krajowe państw członkowskich w zakresie definicji naturalnych wód mineralnych, warunków ich wydobywania i butelkowania oraz znakowania i prezentacji. Kwestie te mają istotne znaczenie zwłaszcza z punktu widzenia możliwości rozróżnienia naturalnych wód mineralnych od wód źródlanych i stołowych.

Początek strony

---

Kinga Wernicka
Poinformowany użytkownik i stopień swobody twórcy w ocenie całościowego wrażenia wzorów opakowań produktów żywnościowych w świetle praktyki Urzędu Harmonizacji Rynku Wewnętrznego i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Sposób pakowania produktów odgrywa obecnie szczególną rolę w obrocie gospodarczym. Opakowania nie pełnią już bowiem wyłącznie funkcji ochronnej czy informacyjnej. Mają przede wszystkim zachęcać konsumentów do zakupu towarów i dlatego powinny być atrakcyjne dla potencjalnych nabywców. Wzornictwo przemysłowe opakowań stało się zatem wyznacznikiem konkurencyjności produktów na rynku, i w związku z tym wielu przedsiębiorców inwestuje w nowe projekty opakowań, co jest również widoczne w odniesieniu do żywności. W konsekwencji produktami, dla których najczęściej są dokonywane zgłoszenia wspólnotowych wzorów przemysłowych, są właśnie opakowania. Prawa z rejestracji wzorów opakowań są też częstym przedmiotem postępowania o unieważnienie. W związku z tym niezmiernie istotne jest poprawne przeprowadzanie oceny całościowego wrażenia i jednocześnie prawidłowe stosowanie pojęć, takich jak "poinformowany użytkownik" i "stopień swobody twórcy”.

Początek strony

---

Michał Mazurek
Mylący charakter oznaczenia jako przeszkoda rejestracji znaku towarowego - glosa do decyzji V Izby Odwoławczej Urzędu Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) z 13.06.2012 r. w sprawie R 426/2012–5
Ocena mylącego charakteru oznaczenia, jako bezwzględnej przeszkody rejestracji znaku towarowego, wymaga zestawienia oznaczania z towarami (usługami) wymienionymi w zgłoszeniu oraz uwzględnienia zakładanych oczekiwań przeciętego odbiorcy tych towarów (usług), jako osoby należycie poinformowanej, uważnej i racjonalnej. Koniecznym warunkiem zastosowania tej przeszkody jest ustalenie, że oznaczenie przekazuje wskazanemu odbiorcy dostatecznie jasną i zarazem niezgodną z prawdą informację o rodzaju oznaczanych towarów (usług) albo o ich cechach. Taki fałszywy przekaz może być wykonywany przez znaki różnych kategorii.

Początek strony

---

Anna Magdalena Kosińska
Definicja pojęcia zagrożenia dla porządku publicznego, jakie może stanowić obywatel państwa trzeciego i okoliczności wyznaczania terminu dobrowolnego powrotu cudzoziemca - glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 11.06.2015 r. w sprawie C- 554/13 Z.Zh. przeciwko Staatssecretaris voor Veiligheid en Justitie oraz Staatssecretaris voor Veiligheid en Justitie przeciwko I.O.
"1. Artykuł 7 ust. 4 dyrektywy 2008/115/WE należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie praktyce krajowej, zgodnie z którą przyjmuje się, że obywatel państwa trzeciego, który nielegalnie przebywa na terytorium państwa członkowskiego, stanowi zagrożenie dla porządku publicznego (...), jedynie na tej podstawie, że obywatel ten jest podejrzewany o popełnienie czynu podlegającego w prawie krajowym karze jako występek lub zbrodnia, albo został skazany za popełnienie takiego czynu".

Początek strony

---

Sławomir Dudzik
Rekompensaty z tytułu świadczenia usług w ogólnym interesie gospodarczym w prawie pomocy państwa Unii Europejskiej - wprowadzenie i wyrok TS z 24.07.2003 r. w sprawie C-280/00 Altmark Trans GmbH i inni przeciwko Nahverkehrsgesellschaft Altmark GmbH
Wyrok TS w sprawie C-280/00, Altmark precyzuje traktatowe pojęcie pomocy państwa, wskazując, że z pomocą taką mamy do czynienia tylko w przypadku kumulatywnego spełniania wszystkich czterech przesłanek wskazanych w art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Jeszcze bardziej istotne jest jednak to, że wyznacza on również granice zastosowania unijnego prawa pomocy państwa w sektorze usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym. Z jednej strony, określa zatem przesłanki, których zaistnienie wyłącza wypłacane w związku z tymi usługami rekompensaty spod działania art. 107 i art. 108 TFUE, z drugiej zaś strony przesądza, że rekompensaty, które nie spełniają choćby jednego z ustanowionych tam kryteriów wyłączenia podlegają - co do zasady - wymogom właściwym dla pomocy państwa.

Początek strony

---

ARTICLES AND DISSERTATIONS

Ewa Skrzydło-Tefelska

Nutrition and health claims in EU law and trademarks

p. 4

Jarosław Dudzik

Food labelling and advertising in EU law - selected issues relating to entry into force of Regulation No 1169/2011

p. 10

Yves Petit

Quality designations in the wine sector in the European Union

p. 16

Edyta Całka

Protection of natural mineral waters in the light of Directive 2009/54/EC

p. 23

CASE LAW REVIEWS

Kinga Wernicka
Informed user and degree of creative freedom in the assessment of overall impression of food product packaging designs in the light of practice of the Office for Harmonization in the Internal Market and the Court of Justice of the European Union
p. 29

COMMENTARIES

Michał Mazurek
Assessment of misleading character of a designation as an obstacle to trade mark registration
- commentary on decision of the Fifth Board of Appeal of the Office for Harmonization in the Internal Market (Trade Marks and Designs) of 13 June 2012 in case R 426/2012-5
p. 27

Anna Magdalena Kosińska
Definition of the notion of 'risk to public policy' that a third-country national can pose and circumstances of fixing the deadline for foreigner's voluntary return
- commentary on Court of Justice judgment of 11 June 2015 in case C-554/13 Z.Zh. v Staatssecretaris voor Veiligheid en Justitie and Staatssecretaris voor Veiligheid en Justitie v I.O.
p. 31

CASE LAW MILESTONES

Sławomir Dudzik
Compensation for discharging public service obligations in the law on state aid of the European Union
- introduction and CoJ judgment of 24 July 2003 in case C-280/00 Altmark Trans GmbH and Others v Nahverkehrsgesellschaft Altmark GmbH
p. 37

EU-RELATED CASE LAW OF POLISH COURTS

Constitutional Court case law
(Jakub Królikowski)
p. 53

Case law of the Supreme Court
(Monika Domańska)
p. 56

Case law of the Supreme Administrative Court
(Agata Hauser, Robert Talaga)
p. 59

Warunki prenumeraty na 2016 r.
p. 64

---

Ewa Skrzydło-Tefelska
Nutrition and health claims in EU law and trademarks
Food law in the EU constitutes an important step towards a single market where the free movement of goods is assured. Among acts of secondary law on marking food products, Regulation No 1924/2006 on nutrition and health claims made on foods takes a prominent place. By virtue of the Regulation, any message or representation concerning specific characteristics of food products placed voluntarily on its packaging is either a nutrition claim - if it refers to the nutritional properties of food - or a health claim - if it refers to the impact that consuming this product has on human health. Claims allowed for food are listed in the Annex to the Regulation if they are supported by sufficient scientific evidence and as such they become available for all entities that produce or introduce to the market food products with the same properties. The Regulation also concerns trademarks applied for food products. Trademarks which may be perceived as health or nutrition claims may be placed on food products without the obligation of registration if they are accompanied, on the same label, in the same representation or advertisement, by an allowed claim. Provisions of the Regulation concerning the mutual relations between claims and trademarks are not precise enough and require interpretation. The Regulation introduces long transitional period for food products with trademarks which existed before 1 January 2005 and do not meet the requirements of the Regulation. Such products may remain on the market until 19 January 2022.

Back to top

---

Jarosław Dudzik
Food labelling and advertising in EU law - selected issues relating to entry into force of Regulation No 1169/2011
Upon the entry into force of Regulation No 1169/2011 concerning the information on food that is provided to customers, a systemic change took place in the EU legal legislation in the area of labelling and advertising of such goods. The aforementioned Regulation replaced, for a signifi cant part, the hitherto applicable national provisions. In view of the above, numerous doubts appeared, concerning both the interpretation of individual provisions of the aforementioned Regulation and, indeed predominantly, the place of this instrument in the EU and national legal orders. In particular, this concerns determining the relationship between Regulation No 1169/2011 and other provisions of EU law and national laws which regulate the labelling and advertising of food. This issue is analysed in this article.

Back to top

---

Yves Petit
Quality designations in the wine sector in the European Union
This article discusses the legal regulations concerning quality designations applied in the European Union with respect to wine. The author analyses the essence of special quality designations used for products from the wine sector. He discussed in detail both the historic legal regulations and the provisions of the new Regulation No 1308/2013. In addition, the article describes also the special provisions on organic wines and selected bilateral agreements between the European Union and third countries which produce wine.

Back to top

---

Edyta Całka
Protection of natural mineral waters in the light of Directive 2009/54/EC
Directive 2009/54/EC of the European Parliament and of the Council is of central importance in the field of protection of natural mineral waters, spring waters and table waters. In EU Member State these waters, especially natural mineral waters, are held in high regard by consumers. The waters covered by the scope of the Directive belong to underground waters, bottled at source. The aforementioned Directive determines the extent of their protection. In particular, it harmonizes the national provisions of Member States as to the defi nition of natural mineral waters, the conditions of their exploitation and bottling, as well as their labelling and presentation. These issues are important, especially from the point of view of enabling the distinction between natural mineral waters and spring or table waters.

Back to top

---